مقدمه: ماموگرافی، مؤثّرترین روش در شناسایی زودرس توده های سرطانی پستان در مرحله غیر قابل لمس می باشد. در مروری بر متون، فقط یک مطالعه در ایران به طراحی ابزار عوامل روانی-اجتماعی موثر بر انجام ماموگرافی در زنان ساکن تهران پرداخته است که آن هم از رویکرد قیاسی یا نظریه محور برای استخراج گویه ها استفاده کرده است. با توجه به اینکه موفقیت برنامه های غربالگری بسته به جمعیت هدف و نگرش آنها متفاوت می باشد، پژوهشگر بر آن شد تا ابزار اختصاصی و جامعی بسته به نگرش و بستر فرهنگی- اجتماعی خاص جامعه ایرانی طراحی نماید؛ لذا مطالعه حاضر با رویکرد استقرایی یا هنجارمحور در راستای پر کردن خلاء دانش کاربردی موجود بر اساس ادراک زنان کشورمان طراحی گردید.
مواد و روش کار: نوع مطالعه، ترکیبی اکتشافی متوالی است. براساس مفاهیم و تعاریف نظری و عملی مستخرج از طریق 21مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 15مشارکت کننده در ارومیه، گویه‌های مناسب و مرتبط با مفاهیم طراحی گردید.
یافته ها: مخزن اولیه شامل45 گویه بود که بعد از روان‌سنجی صوری و محتوا به 44 گویه تقلیل یافت. پرسشنامه دارای 7 عامل سازه ی باورها، دسترسی، آگاهی، راهنمای عمل، احساسات، خودمراقبتی و اولویت‌های زندگی می‌باشد. این 7 عامل در مجموع، 57/28 درصد واریانس را تبیین کردند. ده گویه به علت نداشتن بار عاملی مناسب حذف شدند و پرسشنامه با 34 گویه نهایی شد. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه، 0/78 و ضریب همبستگی درون‌گروهی در دو بار اندازه گیری به فاصله دو هفته، 0/91 بود.
بحث و نتیجه گیری: ابزار طراحی شده یک ابزار جامع، اختصاصی و بومی معتبر و پایا درحیطه تعیین کننده‌های انجام ماموگرافی می‌باشد که می‌تواند در راستای طراحی مداخلات مناسب جهت بهبود عملکرد زنان در رابطه با غربالگری سرطان پستان موثر ‌باشد.
 

واژه‌های کلیدی: غربالگری سرطان پستان، ماموگرفی، پرسشنامه

متن کامل [PDF 939 kb]   (1886 دریافت)