مقدمه: امروزه روش‌های گوناگونی جهت تحلیل عملکرد افتراقی و ارزیابی یکسان بودن درک افراد از سوالات پرسش‌نامه در زیر گروه‌های متفاوت وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به مدل‌ عاملی تاییدی چند گروهی (MG-CFA) و مدل چند شاخصی چند علیتی (MIMIC) اشاره نمود. هدف این مطالعه بررسی و مقایسه درک زنان و مردان بزرگسالان جمعیت روستایی ایران از پرسشنامه سواد سلامت است.
مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی، ۵۶۷۵ نفر از روستائیان ساکن در استانهای آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، مازندران و فارس با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. تحلیل عاملی تاییدی و ارزیابی هم ارزی اندازه‌گیری بر اساس جنسیت‌ با استفاده از روش‌های  MIMICو MG-CFA برای پرسشنامه سواد سلامت بزرگسالان ایرانی (HELIA) با استفاده از نرم‌افزارهای Mplus  و AMOS صورت پذیرفته است.
یافته‌ها: میانگین کلی نمره پرسشنامه سواد سلامت در مجموع در سطح پایینی قرار دارد. این میانگین، تفاوت معناداری را در زنان و مردان نشان نداده است. میانگین کلی نمره پرسشنامه سواد سلامت در افرادی با تحصیلات دانشگاهی، شاغل و مجردها به طور معنادار بالاتر از سایرین بوده است. نتایج حاصل از برازش مدل MG-CFA بیانگر وجود تحلیل عملکرد افتراقی در گویه های ۱۰، ۲۲، ۲۸ و ۲۹ و برازش مدل MIMIC بیانگر وجود تحلیل عملکرد افتراقی در گویه های ۱، ۴، ۲۶ و ۲۷ پرسشنامه است.
نتیجه‌گیری: با برجسته کردن تفاوت‌های جنسیتی در درک گویه‌های پرسشنامه سواد سلامت، یافته‌های ما بر نیاز به رویکردهای متناسب فرهنگی، جهت ارزیابی سواد سلامت و توسعه مداخلات هدفمند برای ارتقای سواد سلامت در میان جوامع روستایی ایران تاکید می‌کند.