Mendeley  

Zotero  

Ebrahimi-Jamarani M, Mohamad-Ghasem A, Esmaeilinasab M, Ahmadi F. Endless sorrow: A qualitative study on bereaved persons who encountered with grief during COVID-19 pandemic. Payesh 2024; 23 (1) :101-113
URL: http://payeshjournal.ir/article-1-2176-fa.html

مقدمه: سوگ فرآیندی است که  به افراد  داغ‌دیده به هنگام تجربه درد ناشی از فقدان جهت ساماندهی باورهای آسیب‌دیده و افزایش پذیرش کمک می‌کند. در شرایط همه‌گیری کووید-۱۹، داغ‌دیدگان به دلیل عدم برگزاری مراسم‌های سوگواری با شرایط نوظهوری مواجه بودند. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوه مواجهه افراد داغ­دیده با پدیده سوگ  در این شرایط انجام‌گرفته است.
مواد و روش کار: برای دست‌یابی به هدف پژوهش، مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوای جهت‌دار انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، ایرانیانی بودند که یکی از اعضای درجه یک خانواده خود را به واسطه کووید-۱۹ از دست داده بودند. از این میان با استفاده از روش نمونه­ گیری  هدفمند ۱۶ نفر مورد بررسی قرار گرفتند. جمع­ آوری داده ­ها با استفاده از مصاحبه­ های بدون ساختار تا زمان اشباع داده­ها در طی سال‌های ۱۴۰۱-۱۴۰۰ صورت گرفت. 
یافته‌ها: از تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، ۱۴ زیر طبقه، (حذف مراسم به دلیل آسیب رسیدن به‌سلامت جسمانی و روانی، برگزاری مراسم در فضای باز یا مجازی، تأثیر متناقض مراسم مجازی، چشم‌به‌راهی حضور دیگران، تلقی مرگ غریبانه متوفی، حس بی‌پناهی، حذف شدن عوامل تسلی‌بخش، غافلگیری به دلیل نوظهوری پدیده شیوع کووید-۱۹، عدم دریافت به هنگام پیام تسلیت، برآورده نشدن انتظار بازگشت به شرایط عادی، وداع ناتمام، روند سریع تدفین، تجربه غم ناشی از سوگ برای مدت طولانی، حذف مراسم از عزا درآوردن) و سه طبقه (سوگواری ناکام، تنهایی تلخ، گشتالت ناقص سوگ) و یک مقوله محوری داغ ناتمام به دست آمد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌داد حذف مراسم‌های عزاداری در شرایط همه­ گیری کووید-۱۹، سبب مواجهه افراد داغ‌دیده با حجم وسیعی از انتظارات برآورده نشده، می­شود. در یک چنین حالتی حسرت جبران گذشته به‌صورت پرونده‌ای باز در ذهن داغ دیده­گان باقی می­ماند و مانع طی مراحل سوگ به‌صورت طبیعی می­شود. متخصصان حوزه بالینی با بهره‌گیری از این یافته‌ها می­توانند با پرداختن به خطاهای شناختی موجود در این حوزه، عبور از مراحل سوگ را برای این افراد تسهیل نمایند.