مطالعه حاضر به تعيين عوامل خطر خانوادگی چاقی در دانش آموزان دبستانی شهر نيشابور پرداخته است. در اين بررسی مقطعی، 1471 دانش آموز 6-12 ساله با روش نمونه گيری خــوشه‌ای دو مرحله‌ای، انتخاب و مطالعه شدند. قـد و وزن دانش آموزان و مادران آنها انـدازه گيـری و شاخص توده بدني (Body Mass Index-BMI) آنها محاسبـه شد. دانــش آموزانــی که دارای BMI بزرگتر يا مساوی صدک 95 مرجع حسينی و همکاران بودند، به مثابه گروه مورد (چاق=114 نفر) و به همان تعداد، دانش آموز غيــرچـاق (دارای BMI بين صـدک 15 تا 85) برای مقايسه انتخـاب شدند. ولی طی مطالعه 12 نفر از افــراد اين گــروه، به دليــل عدم همکاری، از مطالــعه حــذف شدنـد (گــروه غيرچاق=102 نفر). پس از محاسبه BMI مادران، مقادير کمتر از 25، 9/29-25 و 30≤ کيلوگـرم بر متـر مـربع، بـه تـرتيـب، طبيعـی، دارای اضـافه وزن و چاق محسوب شدند. ساير داده‌ها با استفــاده از پرسشنامــه عمومی و با پرسش از مـادر و دانش آموز جمع‌آوری گرديدند. در کودکان چاق، 3/55 درصد از مــادران اضــافه وزن داشتنــد، در حالي که اين مورد فقط در 9/12 درصد از مادران گــروه ديگر ديده شد (001/0>P). بين وضعـيت سن مــادر و چـاق بــودن دانش آمـوز ارتبــاط معنی‌دار آمـاری وجـود داشت (026/0=P). بين وضعـيت شغـل پدر و مادر و چـاق بــودن دانش آمـوز نيز ارتبــاط معنی‌دار به چشم مي‌خورد (001/0>P). دو گروه از نظر سواد والدين نيز تفاوت معنی‌دار نشان دادند (001/0>P). 4/68 درصد از افراد چاق هم در خانواده پدری و هم در خانواده مادری سابقه چاقی داشتند، در حالي که اين رقم در گروه ديگر 0/2 درصد بود (001/0>P). در کودکان چاق 1/21 درصد از افراد، دارای وضعيت اقتصادی خوب بودند، در حالي که فقط 0/2 درصد از افراد ديگر گروه وضعيت اقتصادی خوب داشتند. بعد خانوار نيز، در دو گروه، تفاوت آماری معنی‌دار داشت (001/0>P). در اين مطالعه، چاقی مادر، سابقه چاقی در خانواده، بعد خانوار، وضعيت اقتصادی خانواده، سن، سواد و شغل والدين، عـوامـل خطـر خـانـوادگــی چاقی در دانش آموزان دبستانی نيشابور شناخته شدند.

واژه‌های کلیدی: شاخص توده بدنی، چاقی، خانواده، دانش آموز دبستانی

متن کامل [PDF 248 kb]   (3189 دریافت)