مقدمه: بررسی خدمات سلامت سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این گروه سنی به‌دلیل وجود بیماری‌های مزمن و نیاز به داروهای متعدد، معمولاً با هزینه‌های بالای درمانی و دارویی مواجه هستند. به نظر می‌رسد تحلیل دقیقتر نسخ دارویی سالمندان می‌تواند در تامین شواهد لازم برای سیاستگذاری اثر بخش در حوزه سالمندی کمک کند. هدف این مطالعه سنجش و تحلیل هزینه‌های دارویی سالمندان مراجعه کننده به مراکز درمانی سرپایی ملکی سازمان تامین اجتماعی بود.
مواد و روش کار: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی – تحلیلی بود که به صورت مقطعی بر روی داده‌های مراجعات سرپایی سال ۱۳۹۶ کلیه مراکز ملکی سازمان تامین اجتماعی شامل درمانگاه‌های عمومی، درمانگاههای بیمارستانی، پلی کلینیک‌ها و دی کلینیک‌ها (۵۷۸ مرکز) در کل کشور انجام گرفت. کلیه نسخ دارویی بخش سرپایی در سال ۱۳۹۶ وارد مطالعه شدند. داده‌ها در چند گروه اصلی ویژگی گیرنده خدمت، ویژگی ارائه دهنده خدمت، ویژگی نوع خدمت و ویژگی مرکز ارائه خدمت دسته‌بندی شد. سپس بر اساس گروه سنی به دو گروه سالمند و غیرسالمند تقسیم شدند. داده‌ها پس از پالایش با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد.
یافته‌ها: ۱۰/۸ درصد از کل ۴۵/۳۱۲/۵۴۰ نسخه سرپایی تجویز شده برای بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی سرپایی ملکی سازمان تامین اجتماعی در سال۱۳۹۶ به گروه سنی سالمندان تعلق داشت. میانگین تعداد قلم دارو در نسخه سالمندان ۴/۳۷ قلم بود و میانگین قیمت نسخه سالمندان نیز ۱۶۵۴۵۴۴ ریال محاسبه شد. نتایج بررسی نشان داد سالمندان نه تنها تعداد دارو در نسخه بالاتری نسبت به سایر گروههای سنی داشتند، بلکه از میانگین قیمت نسخه بالاتری نیز نسبت به سایر گروههای سنی برخوردار بودند.
نتیجه گیری: سالمندان مراجعه کننده به مراکز سرپایی تامین اجتماعی در ایران نسبت به سایر گروه‌های سنی تعداد دارو بیشتری در هر نسخه دریافت کرده بودند و قیمت نسخه بالاتری نیز داشتند. بدیهی است که سالمندی نیاز به خدمات درمانی را افزایش می‌دهد ولی تعیین ابعاد دقیق نیازهای دارویی سالمندان برای برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌ها بسیار ضروری است. افزایش روند سالمندی در سالها آینده می‌تواند به چالشی برای سازمان‌های ارائه خدمات سلامت و بیمه سلامت از جمله سازمان تامین اجتماعی تبدیل شود. بدیهی است با برنامه‌ریزی مناسب و طراحی مداخلات صحیح امکان رویارویی موثر با این چالش فراهم خواهد شد.