دوره 16، شماره 4 - ( مرداد ـ شهریور 1396 )
جلد 16 شماره 4 صفحات 500-474 |
برگشت به فهرست نسخه ها
ژیلا صدیقی 
1، علی حسینی2 ، کاظم محمد3 ، سعید مهدوی4 ، سیامک میراب سمیعی5 ، نوش آفرین صفادل5 ، وحید بنائی6 ، راحله رستمی1 ، لیلا حیدری7 ، فاطمه گرجی‌خواه8 ، مریم منصوری9
1، علی حسینی2 ، کاظم محمد3 ، سعید مهدوی4 ، سیامک میراب سمیعی5 ، نوش آفرین صفادل5 ، وحید بنائی6 ، راحله رستمی1 ، لیلا حیدری7 ، فاطمه گرجی‌خواه8 ، مریم منصوری9
1- مرکز تحقیقات سنجش سلامت، پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
2- گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- 3. گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- 4. آزمایشگاه مرجع سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایران
5- آزمایشگاه مرجع سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایران
6- معاونت شهرسازی و معماری ، وزارت راه و شهرسازی، ایران
7- اداره امور آزمایشگاه ها، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، شیراز، ایران
8- اداره امور آزمایشگاه ها، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، همدان، ایران
9- اداره امور آزمایشگاه ها، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اهواز، شوشتر، ایران
2- گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- 3. گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- 4. آزمایشگاه مرجع سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایران
5- آزمایشگاه مرجع سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایران
6- معاونت شهرسازی و معماری ، وزارت راه و شهرسازی، ایران
7- اداره امور آزمایشگاه ها، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، شیراز، ایران
8- اداره امور آزمایشگاه ها، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، همدان، ایران
9- اداره امور آزمایشگاه ها، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اهواز، شوشتر، ایران
چکیده: (4075 مشاهده)
مقدمه: توزیع عادلانه و دسترسی جغرافیایی به خدمات سلامت یکی از اهداف سیاستگذاران نظام سلامت است. در این راستا مطالعه ای تحت عنوان "طراحی مدل دسترسی جغرافیایی به مراکز آزمایشگاهی تشخیص پزشکی کشور ایران" در سال 1392 اجرا شد. مقاله حاضر به دستاوردهای استفاده از این مدل برای انتخاب مکان های استقرار آزمایشگاه های جدید تشخیص پزشکی در شهرهای شیراز، همدان و شوشتر پرداخته است.
مواد و روش کار: واحدهای تحت مطالعه شامل آزمایشگاه های تشخیص پزشکی مستقل (خارج از بیمارستان و درمانگاه) در داخل شهر بودند. تحلیل داده ها توسط تحلیل فضایی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با نرم افزار ArcGIS انجام شد.
یافته ها: طبق مدل دسترسی جغرافیایی، مکان زمین های بسیار مطلوب و مطلوب جهت استقرار آزمایشگاه های جدید در شهر های شیراز و همدان و شوشتر تعیین شدند. در زمان مطالعه حاضر، شهر شیراز دارای 64 آزمایشگاه مستقل بوده و امکان احداث حدود 241 آزمایشگاه جدید در شهر وجود داشت. مساحت زمین های بسیار مطلوب و مطلوب 22661 متر مربع برآورد شد که ظرفیت پذیرش حدود 120 آزمایشگاه جدید را در مکان های مناسب مقدور می نماید. بنابراین فقط 120 آزمایشگاه از 241 آزمایشگاه مورد نیاز شهر شیراز می توانند (در راستای توسعه افقی شهر) در این مکان ها مستقر شوند. شهر همدان دارای 24 آزمایشگاه مستقل بوده و امکان احداث حدود 143 آزمایشگاه جدید در شهر وجود داشت. مساحت زمین های بسیار مطلوب و مطلوب جهت استقرار آزمایشگاه های جدید در شهر همدان 130700 مترمربع برآورد شد که استقرار تمامی 143 آزمایشگاه مورد نیاز شهر را در این مکان های مناسب امکانپذیر می کند. شهر شوشتر در زمان مطالعه حاضر، دارای 3 آزمایشگاه مستقل بوده و امکان احداث حدود 9 آزمایشگاه جدید در شهر وجود داشت. مساحت زمین های بسیار مطلوب و مطلوب جهت استقرار آزمایشگاه های جدید در شهر شوشتر 36800 مترمربع برآورد شد که امکان استقرار تمامی 9 آزمایشگاه مورد نیاز شهر را در این مکان های مناسب مقدور می کند.
بحث و نتیجه گیری: استفاده از مدل دسترسی جغرافیایی می تواند مکان یابی آزمایشگاه های جدید تشخیص پزشکی را در بسیاری از شهرهای کشور ممکن نماید. نتایج مکان یابی باید توسط بازدیدهای میدانی با واقعیات شهر انطباق یابد.
مواد و روش کار: واحدهای تحت مطالعه شامل آزمایشگاه های تشخیص پزشکی مستقل (خارج از بیمارستان و درمانگاه) در داخل شهر بودند. تحلیل داده ها توسط تحلیل فضایی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با نرم افزار ArcGIS انجام شد.
یافته ها: طبق مدل دسترسی جغرافیایی، مکان زمین های بسیار مطلوب و مطلوب جهت استقرار آزمایشگاه های جدید در شهر های شیراز و همدان و شوشتر تعیین شدند. در زمان مطالعه حاضر، شهر شیراز دارای 64 آزمایشگاه مستقل بوده و امکان احداث حدود 241 آزمایشگاه جدید در شهر وجود داشت. مساحت زمین های بسیار مطلوب و مطلوب 22661 متر مربع برآورد شد که ظرفیت پذیرش حدود 120 آزمایشگاه جدید را در مکان های مناسب مقدور می نماید. بنابراین فقط 120 آزمایشگاه از 241 آزمایشگاه مورد نیاز شهر شیراز می توانند (در راستای توسعه افقی شهر) در این مکان ها مستقر شوند. شهر همدان دارای 24 آزمایشگاه مستقل بوده و امکان احداث حدود 143 آزمایشگاه جدید در شهر وجود داشت. مساحت زمین های بسیار مطلوب و مطلوب جهت استقرار آزمایشگاه های جدید در شهر همدان 130700 مترمربع برآورد شد که استقرار تمامی 143 آزمایشگاه مورد نیاز شهر را در این مکان های مناسب امکانپذیر می کند. شهر شوشتر در زمان مطالعه حاضر، دارای 3 آزمایشگاه مستقل بوده و امکان احداث حدود 9 آزمایشگاه جدید در شهر وجود داشت. مساحت زمین های بسیار مطلوب و مطلوب جهت استقرار آزمایشگاه های جدید در شهر شوشتر 36800 مترمربع برآورد شد که امکان استقرار تمامی 9 آزمایشگاه مورد نیاز شهر را در این مکان های مناسب مقدور می کند.
بحث و نتیجه گیری: استفاده از مدل دسترسی جغرافیایی می تواند مکان یابی آزمایشگاه های جدید تشخیص پزشکی را در بسیاری از شهرهای کشور ممکن نماید. نتایج مکان یابی باید توسط بازدیدهای میدانی با واقعیات شهر انطباق یابد.
واژه‌های کلیدی: آزمایشگاه تشخیص پزشکی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، دسترسی جغرافیایی، شهر شیراز، شهر همدان، شهر شوشتر، ایران
نوع مطالعه: توصیفی |
پذیرش: 1396/3/2 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1396/3/2 | انتشار: 1396/4/24
پذیرش: 1396/3/2 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1396/3/2 | انتشار: 1396/4/24
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |