مقدمه: محیط ارائه مراقبت‌های بهداشتی باید حداکثر ایمنی را برای پرسنل و مراجعان فراهم نماید. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ایمنی سازه‌ای و غیرسازه‌ای مراکز بهداشتی و درمانی اولیه در شهر تبریز انجام شد.
مواد و روش‌کار: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر در سال ۱۳۹۸ در ۴۰ مرکز خدمات جامع سلامت شهر تبریز اجرا گردید. ابزار مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که روایی محتوایی با کسب نمره ۰/۹۱ و ۰/۸۴ بترتیب برای شاخص‌های CVR و CVI مورد تایید قرار گرفت. پژوهشگران، میزان انطباق فضای فیزیکی این مراکز را با چک لیست مورد استفاده به روش مصاحبه، مشاهده و مرور اسناد مورد ارزیابی قرار دادند. نتایج بررسی‌ توصیفی برای متغیرهای کیفی بصورت فراوانی (درصد) و متغیرهای کمّی بصورت میانگین (انحراف‌معیار) گزارش گردید. به منظور تعیین ارتباط اطلاعات زمینه‌ای با وضعیت ایمنی مراکز، بسته به دو یا چندحالتی بودن متغیرها از آزمون T-test، ANOVA و متعاقباً Tukey استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که میزان رعایت ایمنی سازه‌ای، غیرسازه‌ای و کل برای فضای فیزیکی مراکز خدمات جامع سلامت مورد بررسی به ترتیب برابر با ۴۸/۲، ۳۷/۴ و ۴۳ درصد است. بر مبنای نقاط برش آماری تعیین شده می‌توان سطح رعایت ایمنی سازه‌ای و کل مراکز خدمات جامع سلامت را در حد متوسط، و سطح رعایت ایمنی غیرسازه‌ای آن ها را نیز در سطح ضعیف دسته‌بندی نمود. یافته‌های تحلیلی نیز نشان داد که بین منطقه شهری با ایمنی غیرسازه‌ای ارتباط آماری معنی‌دار وجود دارد؛ بطوریکه که ایمنی غیرسازه‌ای مراکز خدمات جامع سلامت واقع در منطقه ۴ شهری به طور معنی‌دار از مراکز خدمات جامع سلامت قرار گرفته در منطقه ۱۰ شهری بیشتر بود.
نتیجه‌گیری: وضعیت ایمنی فضای فیزیکی مراکز خدمات جامع سلامت شهر تبریز در سطح نامطلوب ارزیابی گردید، لذا این مراکز قادر نخواهند بود در صورت وقوع بحران‌های جدی به جامعه تحت پوشش خود خدمت رسانی مناسب داشته باشند.