دوره 10، شماره 4 - ( پاییز 1390 )
جلد 10 شماره 4 صفحات 437-429 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Amir Afshin Fatahi, Rassoul Noorossana, Pershang Dokouhaki, Massoud Babakhani. A review on statistical monitoring of rare events and their necessity in healthcare area. Payesh 2011; 10 (4) :429-437
URL: http://payeshjournal.ir/article-1-496-fa.html
URL: http://payeshjournal.ir/article-1-496-fa.html
امیر افشین فتاحی ، رسول نور‌النساء ، پرشنگ دوکوهکی ، مسعود باباخانی . مروری بر روش‌های پایش آماری پیشامدهای کمیاب و ضرورت پایش آنها در حوزه بهداشت و درمان. پایش. 1390; 10 (4) :429-437
چکیده: (6936 مشاهده)
در حوزه بهداشت و درمان، مشخصه‌هاي كيفي متفاوتي وجود دارند كه لازم است مورد پايش و كنترل قرار گيرند. البته پايش هر مشخصه كيفي نيازمند روش آماري (نمودار كنترل) خاصي است. مشخصه‌هاي كيفي خاصي در بهداشت و درمان وجود دارند كه به دليل نرخ رخداد بسيار كم آنها، اين‌طور به‌نظر مي‌رسد كه دليلي براي پايش و كنترل آنها وجود نداشته و يا اصلاً پايش آنها امكان‌پذير نباشد؛ زيرا نرخ رخداد آنها به‌حدي كوچك است كه پايش با استفاده از نمودارهاي كنترل متداولp و np امكان‌پذير نيست؛ در صورتي كه براي چنين مشخصه‌هاي كيفي نيز روش‌هاي متنوعي با كارايي‌هاي گوناگون توسعه داده شده است. چنين مشخصه‌هاي كيفي، پيشامدهاي بهداشتي نادر (Rare health events) ناميده مي‌شوند.
در سال‌هاي اخير با پيشرفت علوم و تكنولوژي، به‌تدريج سطح برخي از مشخصه‌هاي كيفي در حوزه بهداشت و درمان بهبود يافته است؛ تا حدي كه اين مشخصه‌ها به مشخصه‌هايي نادر و كمياب بدل شده‌اند (مانند نرخ تولدهايي با ناهنجاري‌هاي مادرزادي، كه اين نرخ در جوامع توسعه‌يافته بسيار ناچيز است). شايد در نگاه نخست، چنين مشخصه‌هايي نياز به پايش و كنترل نداشته باشند؛ ولي روش‌هاي آماري توسعه داده شده در اين زمينه نشان مي‌دهند كه اين مشخصه‌هاي كيفي نيز به سبب عوامل گوناگون (انحرافات غيرتصادفي) مي‌توانند از كنترل خارج شده، ناهنجاري‌هاي فردي و اجتماعي را موجب شوند. به‌كارگيري چنين روش‌هاي آماري و توسعه آنها، لازمه بهبود مستمر در حوزه بهداشت و درمان براي هر كشور توسعه‌يافته و در حال توسعه است. از جمله مهم‌ترين اين روش‌هاي آماري مي‌توان به روش مجموعه‌ها (Sets method)، روش امتياز تجمعي (CUSCORE)، روش SHDA و روش جمع‌تجمعي برنولي (Bernoulli CUSUM) اشاره كرد.
توسعه روش‌هاي متعدد در مورد پايش رخدادهاي كمياب در بهداشت و درمان در سطح بين‌المللي تأييدي بر ضرورت به‌كارگيري اين روش‌ها است. اين مقاله درصدد است تا با معرفي معروفترين اين روش‌ها و البته مقايسه آنها بر اساس شاخص متوسط طول دنباله (ARL)، كاراترين روش آماري را در اين خصوص شناسايي كند.
در سال‌هاي اخير با پيشرفت علوم و تكنولوژي، به‌تدريج سطح برخي از مشخصه‌هاي كيفي در حوزه بهداشت و درمان بهبود يافته است؛ تا حدي كه اين مشخصه‌ها به مشخصه‌هايي نادر و كمياب بدل شده‌اند (مانند نرخ تولدهايي با ناهنجاري‌هاي مادرزادي، كه اين نرخ در جوامع توسعه‌يافته بسيار ناچيز است). شايد در نگاه نخست، چنين مشخصه‌هايي نياز به پايش و كنترل نداشته باشند؛ ولي روش‌هاي آماري توسعه داده شده در اين زمينه نشان مي‌دهند كه اين مشخصه‌هاي كيفي نيز به سبب عوامل گوناگون (انحرافات غيرتصادفي) مي‌توانند از كنترل خارج شده، ناهنجاري‌هاي فردي و اجتماعي را موجب شوند. به‌كارگيري چنين روش‌هاي آماري و توسعه آنها، لازمه بهبود مستمر در حوزه بهداشت و درمان براي هر كشور توسعه‌يافته و در حال توسعه است. از جمله مهم‌ترين اين روش‌هاي آماري مي‌توان به روش مجموعه‌ها (Sets method)، روش امتياز تجمعي (CUSCORE)، روش SHDA و روش جمع‌تجمعي برنولي (Bernoulli CUSUM) اشاره كرد.
توسعه روش‌هاي متعدد در مورد پايش رخدادهاي كمياب در بهداشت و درمان در سطح بين‌المللي تأييدي بر ضرورت به‌كارگيري اين روش‌ها است. اين مقاله درصدد است تا با معرفي معروفترين اين روش‌ها و البته مقايسه آنها بر اساس شاخص متوسط طول دنباله (ARL)، كاراترين روش آماري را در اين خصوص شناسايي كند.
واژه‌های کلیدی: بهداشت و درمان، پیشامدهای نادر (کمیاب)، کنترل فرآیند آماری، نمودارهای کنترل آماری، روش مجموعه‌ها، روش امتیاز تجمعی، روش SHDA، روش جمع‌تجمعی برنولی، متوسط طول دنباله
نوع مطالعه: توصیفی |
پذیرش: 1389/1/25 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1389/7/4 | انتشار: 1390/7/23
پذیرش: 1389/1/25 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1389/7/4 | انتشار: 1390/7/23
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |