Ethics code: IR.TBZMED.REC.1401.756
1- گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
2- مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی تبریز، گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
3- مرکز تحقیقات پزشکی مبتنی بر شواهد ایران، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز. تبریز، ایران
چکیده: (47 مشاهده)
مقدمه: اصطلاح اینفودمیک (همهگیری اطلاعات) به دنبال رشد سریع و گسترده اطلاعات درست و نادرست، شایعات و اخبار جعلی در طول همهگیری کووید-19 و پیامدهای جدی آن برای سلامت و ایمنی عمومی مطرح شد. هدف این مطالعه، شناسایی راهبردهای موثر برای ارتقای سواد رسانهای جامعه در مواجهه با اینفودمیک سلامت بود.
مواد و روش کار: این مطالعه یک مرور دامنهای بود که براساس چارچوب توسعه یافته O'Malley & Arksey طراحی و اجرا شد. تمام پژوهشهای مرتبط با موضوع راهبردهای موجود برای ارتقای سواد رسانه و مقابله با اینفودمیک سلامت به دو زبان فارسی و انگلیسی در بازه زمانی 2020-2022 در پایگاههای اطلاعاتی PubMed،CINAHL، Embase ,Scopus, Web of Science , MagiranوSID, همراه با موتور جستجوی Google scholar با استفاده از کلید واژههای مرتبط و براساس معیارهای ورود و خروج در 6 گام شامل شناسایی سوال پژوهش، شناسایی مطالعات مرتبط، انتخاب مطالعات، استخراج داده ، تحلیل داده و در نهایت مشاوره تخصصی انجام شد.
یافتهها: در مرحله اول مرور دامنهای تعداد 8311 مدرک از پایگاههای اطلاعاتی منتخب بازیابی شد. با غربالگری عناوین و چکیده، در نهایت 128 مقاله برای جمعآوری دادهها و تحلیل محتوا باقی ماند. مدارک منتخب بررسی و راهبردهای مقابله با اینفودمیک و ارتقای سواد رسانه استخراج و در قالب مضامین اصلی و فرعی در 10 طبقه موضوعی شامل: نظارت دولتی، آموزش، فرهنگ تفکر انتقادی، فناوری، کنترل و تصحیح، اشاعه اطلاعات موثق، مداخلات روانشناختی، شبکههای اجتماعی، نظارت مردمی و نفوذ مشاهیر دسته بندی شد.
نتیجهگیری: توجه به ارتقای سواد رسانهای به عنوان زیربنای یک رفتار اطلاعاتی سالم و مبتنی برشواهد در بین مردم و سیاستگذاریهای شفاف و مبتنی برشواهد از سوی دولتها می تواند راهکارهایی موثر برای توانمندسازی جامعه در مقابله با اختلالات اطلاعاتی واینفودمیک سلامت باشد.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
مولفه های اجتماعی سلامت دریافت: 1403/5/23 | پذیرش: 1404/6/23 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/10/9